"Fałszywy trop" Henning Mankell (koszmar!)

Teleszyński ma znakomity głos. Czyta, ale słychać, jak siedzi w fotelu i przewraca kartki. Dla mnie ma to jakiś urok. Rozwija mi ten facet przed oczami kolejną opowieść o Kurcie Wallanderze, opowieść krwistą  i szokującą. Mocne uderzenie.

Zaczyna się od rozłupania kręgosłupa siekierą i zdjęcia skalpu. Zabitym jest starszy mężczyzna, były minister sprawiedliwości. Potem są kolejni, każdemu rozwalono siekierą łeb, a potem zdjęto skalp. Kurt Wallander wie, że ma do czynienia z seryjnym mordercą, psychopatą i szaleńcem - i jest mu z tego powodu bardzo źle. Boi się, wciąż się boi, że zadzwoni telefon z doniesieniem o kolejnym morderstwie.

No dobrze, trochę skłamałam, bo tak naprawdę wszystko zaczyna się od tego, że siedemnastoletnia dziewczyna oblewa się benzyną na polu rzepaku i podpala, ginąc w męczarniach. Jak bardzo trzeba być zdesperowanym, żeby popełnić samobójstwo w taki właśnie sposób? Jak bardzo trzeba się bać?
Ale śmierć tej dziewczyny nie ma nic wspólnego z serią morderstw, przynajmniej tak myśli Wallander i tak myślałam ja - do czasu oczywiście, bo przecież Mankell nie pozwala sobie na taką "przypadkowość".

Powieść skonstruowana jest dwutorowo, raz uczestniczyłam w wydarzeniach z punktu widzenia mordercy, a raz Wallandera. Jak w moim ukochanym "Dniu Szakala" Forysthe'a. Przy czym na początku (jeśli chodzi o pierwszy wątek), nie poznałam tożsamości narratora, tej prawdziwej, znam tylko urojoną. Myślałam, że tak będzie do końca. Ale nie! W połowie książki tożsamość mordercy stała się dla mnie jasna. Pisarz świadomie zrezygnował z zaskoczenia czytelnika osobą psychopaty. I słusznie, bo tu ważniejsze jest pytanie "dlaczego?", a nie "kto?". Do licha, odpowiedź na to pytanie jest wysoce przygnębiająca. Seryjny morderca po prostu się mścił za krzywdy wyrządzone jego rodzinie. Jak się czyta (czy też słucha) o takich krzywdach, zwłaszcza wobec dzieci, to nóż się w kieszeni otwiera i rodzą się wątpliwości. Czy rezygnować z zemsty, czy zostawiać sprawę wymiarowi sprawiedliwości? A jeśli wymiar sprawiedliwości jest ślepy, albo, co gorsza, celowo zamyka oczy, lub też jest skorumpowany czy po prostu nieudolny... a to wszystko przecież prawdopodobne i bardzo pesymistyczne.

Jak tu się dziwić Wallanderowi, że taki z niego posępniak, skoro z takimi przemyśleniami musi się borykać, czy też żyć ze świadomością, że seryjny morderca bywał swobodnie nocami w jego mieszkaniu, słuchał oddechu Kurta podczas snu i planował rozłupanie mu głowy siekierą. O matko z córką.

Kryminał się kończy, Kurt Wallander rozwiązuje zagadkę, przestępca ujęty, a wcale nie ma co oddychać z ulgą. Poczucie beznadziei i mroku pozostaje jeszcze przez jakiś czas.

Dopiszę jeszcze, bo mnie zainteresowało: na okładce fragment obrazu Louisa Janmota " La Poème de l'âme", właściwie to chodzi o cykl obrazów, a tu konkretnie wykorzystano numer osiem, tytuł "Cauchemar", czyli koszmar. Cały o tu: Obraz