"W bagnie" Arnaldur Indriđason

To skandynawski kryminał. Ostatnio zrobiła się moda na skandynawskie kryminały, toteż księgarze, zorientowawszy się w koniunkturze, ruszyli z kopyta, zlecili tłumaczenia, wydali, czego efektem jest szeroki wybór na półkach kryminałów czy to fińskich, czy szwedzkich, czy norweskich, czy w końcu duńskich.

"W bagnie" jest kryminałem islandzkim i to widać, bo autor wyraźnie zaznacza miejsce akcji, pisząc "kolejna typowa islandzka zbrodnia"*. Ale czy ta zbrodnia taka jest? Czy zbrodnia może być typowa? Zbrodnia to odebranie życia człowiekowi, to stan zerojedynkowy, ofiara żyje, ofiara nie żyje. Gdzie tu miejsce na rozważania o jej typowości bądź nie? To okoliczności i motywy są ciekawe, mogą być typowe, mogą być niezwykłe, okrutne, zadziwiające... Jakie są w tej powieści?

Hm, trudno mi na to pytanie odpowiedzieć. Bo istotnie, dużo się dzieje, gwałt popełniony przed laty odzywa się echem, tajemnicze, acz naturalne zgony małych dziewczynek odgrywają w rozwiązaniu zagadki niepoślednią rolę, a instytut zbierający dane medyczne obywateli Islandii jawi się jako coś zarazem postępowego i przerażającego (czy taki instytut faktycznie istnieje?). Nie można się nudzić, czytając, na pewno nie. Tyle że ja w tych książkach z dalekiej północy szukam klimatu, chłodu, śniegu czy to takiego pochodzącego z aury, czy też z wnętrza człowieka. Jeśli chodzi o warunki klimatyczne, znalazłam mnóstwo deszczu. I dobrze, tak właśnie kojarzy mi się Islandia, z nieprzyjemnym, zimnym deszczem, czy to zacinającym mocno i z ukosa, czy to prószącym równomierną mżawką, która wciska się chłodem za kołnierz. A w ludziach? Nie. Bo mimo iż autor stara się tak nam przedstawić początkowo Erlendura, policjanta prowadzącego śledztwo: jako zimnego, beznamiętnego, zmęczonego życiem i pracą gliniarza, to wcale on taki nie jest. A raczej: jest, ale się zmienia na naszych oczach. Prowadzone śledztwo wpływa mocno na niego, na jego życie osobiste, na relacje z córką narkomanką, na sposób patrzenia na świat. Ciekawie było to obserwować, choć sama szczerze wątpię, by duszę zrutynizowango, niemłodego policjanta było w stanie coś tak bardzo poruszyć.
Miło też było tu i ówdzie natknąć się, jak na iskierkę w popiele, na szczypty humoru (jak wyjaśnienie kłopotów zdrowotnych Erlendura).

Niezła książka, dobrze się czytało, ale nie wiem, czy poszukam coś jeszcze tego autora. Raczej nie, teraz sięgnę po innych Skandynawów, sprawdzić, co oni mają do zaoferowania.

Ocena: 3,5/6
Cykl "Erlendur Sveinsson" tom 3.






---
* "W bagnie" Arnaldur Indriđason, tłum. Jacek Godek, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2009, s. 13