[Ziemiomorze] "Grobowce Atuanu" Ursula Le Guin

Otóż rzeczywiście z pierwszego czytania "Grobowców Atuanu" nie pamiętałam nic. Stąd moje zaskoczenie na początku, kiedy uświadomiłam sobie, że opuściłam znane mi ziemie Ziemiomorza, o Krogulcu nie ma nawet wzmianki i właściwie czytam jakby coś zupełnie innego.

Co ja czytam?

Czytam o dziewczynce, którą w dzieciństwie zabrano z rodzinnej wioski i poświęcono bogom. Tenar staje się najwyższą kapłanką Grobowców Atuanu, kapłanką bóstw zwanych Beimiennymi, bóstw milczących, ponurych i półobecnych. Już nie jest Tenar, jest Arhą - Pożartą. Dlaczego właśnie Tenar? Ponieważ urodziła się dokładnie w dniu śmierci poprzedniej kapłanki.

Być kapłanką to niełatwe

Arha uczy się obrzędów, historii, a także najważniejszego: planu labiryntu pod ziemią, gdzie mieści się skarbiec, gdzie spoczywają Bezimienni, gdzie nie wolno wejść nikomu, absolutnie nikomu, tylko jej. Podczas tej nauki nikt tak naprawdę jej nie towarzyszy i nie wspiera. Jedna stara kapłanka przekazuje jej wiedzę (metodą kopiuj-wklej), druga dba, by Pożarta była wystarczająco wyniosła, zimna i okrutna, nowicjuszki zaś uważają, że nie można się spoufalać z Najwyższą Kapłanką, choćby miała tyle samo lat co one.
Jedyny przyjazny jej człowiek to eunuch, jej opiekun od pierwszych dni - ale nawet i on jest bardziej sługą niż przyjacielem.

Snuje się ta opowieść i snuje, już myślałam, że będę w tej żmudnej i nieco nudnej, a na pewno monotonnej drodze towarzyszyć kapłance aż do końca jej dni  - aż nagle coś zaczyna się dziać. W podziemnym labiryncie ktoś się pojawia, ktoś obcy, kogo absolutnie nie powinno tam być. Złodziej, mężczyzna, mag. Ktoś, kto przyszedł po cenny artefakt. Kapłanka wie, że powinna zdecydować o jego śmierci - taka jest bowiem kara za zbezczeszczenie świętości - i nawet czyni ku temu odpowiednie kroki. Jednak w pewnym momencie zatrzymuje się, zastanawia, nie wie, co robić. Myśl o zabijaniu jest jej wstrętna, dlatego kapłanka, w tajemnicy przed wszystkimi, postanawia zachować więźnia przy życiu.

Konsekwencje tej decyzji będą niewyobrażalne. 

Cały świat Tenar wywróci się do góry nogami - a wszystko zaczyna się od jednego (nie)prostego wyboru - czy być posłuszną bogom i ich nakazom, czy też postąpić tak, jak nakazuje dusza/ intuicja/ serce/ rozum* (niepotrzebne skreślić).

Świetna powieść

Ursula Le Guin prowadzi narrację nieśpiesznie, z wielką dbałością o szczegóły i klimat. Wszystko ma znaczenie. Nic nie nudzi.  Całość jest tak idealnie dopasowana do mnie jako czytelnika, że aż podziw bierze. Proszę się nie dziwić, że się tak rozpływam w zachwytach, bo autentycznie jestem zachwycona. Kocham teraz Ursulę prawie tak mocno jak Strugackich.

Andrzej Ferenc

Miałam napisać też  o lektorze. Doskonały. Dykcja bez zarzutu, intonacja i barwa głosu bardzo mi
odpowiada. Do tego pan Andrzej  świetnie oddaje głosem emocje w miejscach, gdzie akcja przyspiesza i coś się dzieje. Jedyne, do czego mogłabym się przyczepić, to słabe różnicowanie głosem postaci, ale nie będę się czepiać, bo wyjdzie, że jestem zmanierowana i rozpieszczana przez innych doskonałych lektorów. Na plus mogę jeszcze zaliczyć to, że poziom głośności utrzymuje się na w miarę stałym poziomie, tyle że nie wiem, na ile to zasługa lektora, a na ile realizatora dźwięku. Tak czy siak - jest świetnie!

"Grobowce Atuanu" Ursula Le Guin, tom 2 cyklu Ziemiomorze, tłumaczenie Piotr W. Cholewa, czyta Andrzej Ferenc, Prószyński i S-ka, Biblioteka Akustyczna, 2015.