"Opowieści z najdalszych przedmieść" Shaun Tan

Kim jest Shaun Tan, ten australijski twórca? Czy to bardziej pisarz, czy ilustrator i rysownik? Jak go zaklasyfikować? Prawdę mówiąc, wcale nie trzeba go klasyfikować, jest oryginalny i niepowtarzalny.


„Opowieści z najdalszych przedmieść” to zbiór opowiadań, krótkich i nieco przypominających klejnoty. W środku pomysł, idealny i krystaliczny jak diament, naokoło piękna oprawa, słowna lub rysunkowa (lub taka i taka). Sama nie wiem, co mi się bardziej podoba. Weźmy choćby pierwsze z brzegu opowiadanie „Bawół wodny” – historię o tym, jak to na pustej, zarośniętej trawą działce na końcu ulicy mieszkał sobie bawół. Tak, wielkie zwierzę z ogromnymi rogami, nie należące do nikogo, mieszkało tam i kopytem wskazywało właściwą drogę, zapytane, oczywiście. To tak uroczo absurdalne, prawda?

Inne opowieści są podobne: o diugoniu pojawiającym się znienacka w ogródku, o miasteczku kończącym się jak nożem uciął, o maleńkim studencie. Wszystkie są zaskakujące, nieco nostalgiczne, niektóre zaś mocno nierzeczywiste. We wszystkich jednak świeci, jak iskierka w ciemności, jakaś dobroć, kropla mądrości, ziarnko intuicji.

O tak, Tan na pewno jest dobrym pisarzem. Jednak zdecydowanie jest lepszym rysownikiem – ilustratorem. Jest genialny! Niektóre opowieści ilustruje tradycyjnie, inne są poskładane jak kolaż: ze strzępków papieru z ilustracjami oraz urwanymi zdaniami czy pojedynczymi słowami. W innych to rysunki biorą na siebie ciężar narracji, jedno opowiadanie imituje artykuł w gazecie. Obłędna różnorodność i bogactwo wyobraźni.
Oprawa graficzna tomu jest niespotykana. Na pierwszych stronach jest zamieszczony rysunek koperty, gdzie zamiast adresu jest dedykacja, zamiast pieczątki poczty jest stempel z nazwą wydawnictwa, a na znaczkach są tytuły poszczególnych opowiadań – czyli to spis treści, bo jednocześnie sugerowana cena znaczka wskazuje na numer strony. Na końcu książki jest odbitka karty bibliotecznej z podziękowaniami. A już coś tak z pozoru banalnego jak wyklejka jest u Tana fantastycznym kalejdoskopem zwierząt, roślin, chmur, ludzi, przedmiotów zwyczajnych i niezwykłych. Nad samą wyklejką spędziłam długą chwilę.

Całość jest przecudowna. Szczególne ukłony dla wydawcy, widać, że musieli włożyć sporo pracy w przełożenie tego tytułu na polski – wyszło zachwycająco!

Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję księgarni internetowej BookMaster.

"Opowieści z najdalszych przedmieść" Shaun Tan, tłumaczenie Magdalena Koziej, Kultura Gniewu, Warszawa 2015.