"Serce dla sprawy" Josephine Tey

Serce dla sprawy niewątpliwie ma Alan Grant, inspektor Scotland Yardu, przed którym postawiono niezwykle trudną zagadkę zniknięcia młodego człowieka. Ów człowiek wziął się nie wiadomo skąd, a co najmniej z bardzo daleka (taka jest Ameryka dla Anglików), i z niezwykłym wdziękiem i urokiem wkradł się w łaski znakomitej brytyjskiej rodziny. Kiedy zaś pod maską uprzejmości, uśmiechów i ukłonów zaczęły wrzeć namiętności, nie zawsze pozytywne - zniknął. Czy wpadł po prostu do rzeki, czy też ktoś mu w tym pomógł? Nie wiadomo, a policja długo nie może dojść do prawdy, bo tropy mylą i się plączą. Rozwiązanie zagadki było dla mnie sporym zaskoczeniem.

Jeśli chodzi o Alana Granta, którego uwielbiam, fizjonomisty o ciut arystokratycznych manierach, chorującego na klaustrofobię z przepracowania - to go, niestety, nie znalazłam. Znalazłam tylko inspektora, którego postawa przywodzi na myśl wojskowego czy armię, i który ma nadzwyczaj rozwiniętą intuicję, przydatną bardzo w pracy.  Mało trochę.
Ale o ile sobie dobrze przypominam, inspektor musi jeszcze trochę popracować w policji, żeby ewoluować w tego Granta, którego, jak już pisałam, uwielbiam.
Za to jego współpracownik i podwładny jest taki jak zapamiętałam. Sierżant Williams, zawsze rumiany, czyściutki i niewzruszenie pewny siebie. Po prostu wzór angielskiego policjanta.

Do tego pani Tey tu i ówdzie wtrąca fragmenty szczególnie mnie urzekające. Na przykład ten o słuchaniu pewnej audycji radiowej:
"Cóż, no wiesz, można by to nazwać czymś w rodzaju obrzydliwej fascynacji. Myślisz sobie: to przechodzi wszelkie wyobrażenia, chyba już nie może być nic bardziej paskudnego. I w następnym tygodniu znowu słuchasz, by się upewnić, czy nic gorszego nie jest jednak możliwe. To działa jak pułapka. Jest takie okropne, że nawet nie potrafisz się zdecydować na wyłączenie radia. Jak zaczarowany czekasz na następne paskudztwo, i tak dalej i tak dalej. I słuchasz, dopóki nie skończy gadać".[1]
To święta prawda, sama wielokrotnie złapałam się na tym, jak z jakąś niezdrową fascynacją wpatruję się w w coś wyjątkowo paskudnego i nie umiem wzroku oderwać. Też tak macie?

Swego czasu rozpływałam się nad przemyśleniami autorki dotyczącymi próżności, tu znów natknęłam się na rozważania o prymitywizmie:
"W dzieciństwie, gdy chodził do szkoły, koledzy używali słowa »prymityw« do określenia każdego, kto nosił nieodpowiedni krawat. Problem oczywiście nie na tym polegał. Na prymitywizm człowieka składała się pewna jego duchowa cecha. Swego rodzaju prostactwo. Brak wrażliwości. Coś absolutnie nieuleczalnego: duchowy astygmatyzm".[2]
Ciekawe.

No a ten fragment sam w sobie nie jest aż tak wnikliwy...
"Mówił na temat: »Co dobrego czynią dla Anglii dżdżownice«. Zwrot »dla Anglii« należał do sztandarowych powiedzonek Whitemore'a. Inni mogli sobie grzmieć o miejscu Dżdżownicy w Naturze, i nikogo nie obchodziła ani natura, ani dżdżownice. Natomiast Walter nabił swego robaka na szekspirowski hak i delikatnie zarzucał wędkę, sprawiając, że słuchaczom przed oczami zakłębiły się całe legiony, bez reszty oddane dziełu przemiany szarych skał zachodniego morza w zielony raj, którym była Anglia. Nazajutrz do studia pierwszą poranną pocztą nadejdzie pięćdziesiąt siedem listów z północnego pogranicza, by podkreślić, że Szkocja także posiada swoje dżdżownice".[3]
...ale ten szekspirowski hak mnie rozłożył.

I czy ktoś wie, czy edwardiański to to samo co wiktoriański?
"Liz pomyślała, jak bardzo w stylu ciotki było posłużenie się starodawnym edwardiańskim terminem »zauroczenie«".[4]

Jeszcze jedno.
"Zna pan pomnik Shelleya w Oksfordzie, inspektorze?
Grant znał ową rzeźbę - kojarzyła mu się ze zbyt długo gotowanym kurczęciem, ale powstrzymał się od podobnej uwagi". [5]

Czy rzeczywiście? Zdjęcie pochodzi z oxfordstudent.com.

P.S. Za informację o nowo wydanych książkach pani Tey dziękuję Zuzance :)

---
[1] "Serce dla sprawy" Josephine Tey, tłum. Ewa Rudolf, Wydawnictwo "C&T", Toruń 2011, s. 12
[2] Tamże, s. 35
[3] Tamże, s. 48
[4] Tamże, s. 56
[5] Tamże, s. 110